اثر امگا۳ بر بیماریهای قلب و عروق

امگا ۳

اسیدهای چرب به دو گروه اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع تقسیم میشوند. اسیدهای چرب غیر اشباع ضروری هستند که بدن قادر به ساخت آنها نمی باشد و حتما باید از طریق رژیم غذایی یا مکمل دریافت شوند. توجه دانشمندان زمانی به خواص اسیدهای چرب امگا۳  جلب شد که بررسی برروی اسکیموها نشان داد با وجود مقادیر بالای مصرف چربی ها ی حیوانی اشباع حیوانی، میزان بروز بیماریهای قلبی در آنها کمتر از سایر نقاط دنیاست. دلیل این مسآله مصرف ماهی ها و غذاهای دریایی است که غنی ترین منبع اسیدهای چرب امگا۳ هستند.

اسیدهای چرب غیر اشباع بلندزنجیره اغلب به دو نوع ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزانوئیک اسید(DHA) تقسیم می شوند. EPA و DHA در ساختمان فسفولیپیدهای غشای سلولی به ویژه سلولهای مغز و قلب شرکت کرده و در بافت چربی به صورت تری گلیسیرید ذخیره می شوند. EPA می تواند به پروستاگلاندین E3 که یک ایکوزانوئید است تبدیل شده و قادر است واکنش های التهابی و انعقادی را کنترل کند.

.

کپسول های امگا۳

.

اثر امگا ۳ بر عوامل خطر بیماریهای قلب و عروق:

.

-چربیهای خون:

مصرف روغن ماهی میتواند مطابق با داروهای کاهنده چربیها عمل کرده و ۲۵-۳۰ درصد از غلظت تری گلیسیرید سرم را کاهش دهد. در صورت استفاده از میزان کم روغن ماهی (۱گرم بر دسی لیتر)میزان تری گلیسیرید به مقدار اندکی کاهش می یابد. اما استفاده از مقادیر بالاتر (۳-۴ گرم بر دسی لیتر ) درصد قابل توجهی از تری گلیسیرید می کاهد. مکمل های روغن ماهی میتوانند کلسترول خوب (HDL) را نیز تا حد متوسطی افزایش دهند. همچنین میتوانند میزان تولید پیش ساز  کلسترول بد (LDL) را نیز کاهش دهند. روغن ماهی میزان کلسترول بد را افزایش می دهد که این امر مربوط به افزایش اندازه ذرات LDL است اما تعداد ذرات افزایش نمی یابد.

.

-فشارخون و مقاومت عروق سیستمیک :

مصرف روغن ماهی به علت کاهش مقاومت عروق سیستمیک می تواند فشار خون سیستولی را ۳-۵ mmHg و فشار خون دیاستولی را ۲-۳ mmHg کاهش دهد اما بر خروجی قلب تاثیر ندارد.روغن ماهی میزان تولید اکسید نیتریک را افزایش داده و فعالیت عروق را تنظیم میکند. اکسید نیتریک انقباض عروقی ناشی از نوراپی نفرین و آنژیوتانسین ۲ را تخفیف داده و ظرفیت پذیرش عروق را بهبود می بخشد و باعث انبساط عروق می شود.

.

- ضربان قلب:

میزان تقریبا ۳۰۰ mg/d از EPA و DHA می تواند سرعت ضربان قلب را کاهش دهد. میزان ضربان قلب در حالت استراحت توسط عملکرد گره سینوسی دهلیزی و اعصاب سمپاتیک (واگ) کنترل می شود. اسیدهای چرب امگا۳ می توانند عملکرد کانالهای یونی میوکارد را تغییر داده و بطور اتوماتیک فعالیت گره سینوسی را کنترل نمایند. روغن ماهی می تواند به صورت غیرمستقیم با کمک به پر شدن بطن چپ یا افزایش قدرت عصب واگ نیز میزان ضربان قلب را کاهش دهد.

افزایش ضربان قلب با احتمال مرگ ناشی از CHD و مرگ ناگهانی قلبی ارتباط دارد و روغن ماهی می تواند با کاهش سرعت ضربان قلب میزان این احتمالات را کاهش دهد.

.

.

اثار دیگری نیز از روغن ماهی و امگا ۳ دیده شده که به صورت تیتروار به آنها اشاره می گردد:

۱- اثر مفید امگا۳ بر کاهش تری گلیسیرید، افزایش HDL، افزایش اندازه ذرات LDL، کاهش فشارخون و کاهش التهاب بسیار چشمگیر تر از اثری است که امگا۳ بر متابولیسم گلوکز دارد یعنی امگا ۳ اثر زیادی بر کنترل قند خون ندارد.

۲- امگا ۳ فاکتورهای فعال کننده پلاکتها را سرکوب می کند. میزان بالای روغن ماهی زمان خونریزی را افزایش می دهد اما در میزان آن تاثیری ندارد.

۳- مصرف روغن ماهی می تواند در حد متوسط پیشرفت بیماریهای عروق کرونر و آترواسکلروز را کاهش دهد.

۴- انفارکتوس میو کارد و سندروم کرونری حاد در نتیجه آترواسکلروزیس ایجاد میشود ودر نهایت پلاکهای غیر ثابت و پارگی ناگهانی پلاکهاو ترومبوز حاد را ایجاد می نمایند. مصرف روغن ماهی میتواند ایجاد پلاکها را کاهش دهد اما برای ایجاد اثر مفید در کاهش ترومبوز باید ۵-۱۰ گرم بر دسی لیتر از آن مصرف شود.

۵- ارتباط محکمی بین مصرف امگا۳ و کاهش مرگ و میرناشی از CHD و مرگ ناگهانی وجود دارد.

۶- روغن ماهی میتواند آسیب پذیری میوکارد به فیبریلاسیون دهلیزی را کاهش دهد .

۷- مصرف ماهی پخته یا کبابی با کاهش احتمال شیوع نارسایی قلبی ارتباط دارد اما مصرف ماهی سرخ شده با افزایش احتمال بروز نارسایی قلبی همراه است.

۸- DHA با رشد سریع مغز، افزایش ماده خاکستری و سلولهای شبکیه طی سه ماه آخر بارداری و دو سال اول زندگی ارتباط دارد. دریافت امگا۳ توسط مادر در این دوران نقش اساسی دارد.