لطفا تا آخر بخوانید خصوصا قلیان آخری

سالهای سال است که قلیان در کشور ما بخشی از حاشیه تفریحات مردم را شامل شده و صرف نظر از ماهیت سالم یا غیر سالم فرهنگی آن، کسی له یا علیه آن اقدامی در دولتهای قبل و بعد از انقلاب نداشته است.

به گزارش «تابناک»، اولین دولتی که با تصویب بخش نامه رسما هیات دولت را وارد مبحث قلیان و ممنوعیت آن نمود دولت نهم بود که از همان زمان این مساله به بحثی داغ در جامعه منجر شد و به عرصه سیاستهای فرهنگی کشور سمت و سو یافت.

 

سیاست ممنوعیت اگرچه در سالهای نخست ابلاغ با جدیت بیشتری اجرا می شد اما اندک زمانی بعد حالت برخورد کج دار و مریز به خود گرفت تا اینکه در پاییز 1390 و در نیمه راه عمر دولت دهم  با مصوبه هیات دولت مجددا به صورت رسمی و در برابر بهت ناظران، استعمال آن در قهوه خانه ها و رستوران های سنتی و سایر اماکن عمومی آزاد شد.

قلیان مقوله فرهنگی؛ تاریخی و یا بهداشتی

در این میان باید توجه داشت که نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان طلایه دار حکومت دینی در عصر معاصر از صبغه فرهنگی بالایی در هویت و پایه های مشروعیت خود برخوردار است. در چنین حکومتی ضروری است که برای موضوعات فرهنگی بهتر و بیشتر و به صورت ایجابی اندیشیده شود و راهکار هایی برآمده از فرهنگ اصیل ملی و اسلامی در اختیار مردم قرار داده شود تا اینکه همواره مسئولین فرهنگی کشور در فضای جواز یا عدم جواز یک نوع تفریح خاص و یا یک مساله فرهنگی بیندیشند و عمل کنند.

مسئولینی که تنها ممنوع ساختن و مجددا پس از بروز مشکلات یا آشکار شدن عدم امکان اجرای ممنوعیت دوباره رفع ممنوعیت را به خوبی می دانند چه راهکار ها و مدلهایی برای تفریح سالم جوانان ایرانی ابداع یا پیشنهاد نموده اند.

مگر نه اینکه غالب مصرف کنندگان قلیان در قهوه خانه ها و رستورانهای سنتی کشور که در این سالهای ممنوعیت نیز  جز ملت مشعتر های پروپا قرص بوده اند! از نسل میانسال و جوانند و البته طبق همه پژوهش های اجتماعی با هدف تفریح به این اماکن می روند.

پس قلیان در کشور ما یک مقوله بهداشتی از نوع اعتیاد نیست که با آن برخورد تند و حذفی کنیم و یا یک میراث تاریخی در حال فراموشی که در حفظش بکوشیم؛ قلیان یک خلا فرهنگی از تفریحات سالم را پرکرده که که مسئولین فرهنگی کشور در همه سالهای گذشته در وجود این خلل اگر نه  تنها مقصر اما قطعا بسیار مؤثرند.

 

 

قلیان حامل کدام فرهنگ؟

اما ای کاش همین تهدید فرهنگی یا قلیان را هم آنقدر توان مدیریت داشتیم که از جنبه های مثبت فرهنگی تاریخی اش بهره ببریم.

مگر نه این است که در عهد قجرو قبل از آن  قهوه خانه ها که محل عرضه چای و قلیان و البته نهار روزانه مردم، مسافران و بازاریان بود اماکنی کاملا فرهنگی که در آن مردم ضمن صرف غذا یا استفاده از قلیان به مشاهده اجرای زنده برنامه های نقالی و شاهنامه خوانی به عنوان سفیری از فرهنگ غنی ملی و یا پرده خوانی مصائب اهل بیت و افتخارات و رشادتهای رسول اکرم (ص) و حضرت علی (ع) به عنوان سفرایی از فرهنگ غنی اسلامی آنهم آمیخته با بومی ترین و ملی ترین انواع هنر از نوع نقاشی گویندگی و خوانندگی و اجرای نمایش بودند.

اما امروز با گذری بر خیلی از همین رستوران های به ظاهر سنتی که تنها برای حفظ ارتباط بین فضای رستوران و نام سنتی یکی دو تخت هم در گوشه و کنار تجهیز کرده اند؛ می توانید پس از نشستن بر صندلیهای فرفوژه و پشت میز های تمام شیشه ای پایه فلزی فضاهایی را تجربه کنید که اگرچه شرح آن در این مجال روا نیست اما قطعا نه اسلامیست و نه ایرانی!

 

و البته در مورد خود کافی شاپ های عرضه کننده قلیان هم که بهتر است سازمان هی ذی ربط اعلام نظر کنند.

برخورد قوره قضائیه و شکستن رای دیوان عالی توسط دولت؛ فقط بخاطر قلیان!

دیگر نکته قلیانی و دودافزا اینکه در روز 14 ابان ماه دیوان عدالت ادری  در مصوبه ای، نامه سال 86 وزارت کشور را باطل و عرضه قلیان با هر نوع تنباکو در قهوه خانه ها را ممنوع کرد. اما هیات دولت در 25 آبان  طی مصوبه ای دیگر در کمیسون امور اجتماعی و دولت الکترونیک قهوه خانه ها را از موارد اماکن عمومی شامل ماده ۷ آیین نامه اجرایی قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات خارج کرد و از این پس عرضه قلیان و مواد دخانی و استعمال آن در قهوه خانه ها آزاد است.تا مجددا ریاست دیوان عدالت اداری در سخنانی رفتار دولت را غیر قانونی خواند.

از آنجا که این اقدام به پیشنهاد وزارت بهداشت بررسی و پس از تصویب توسط معاون اول رییس جمهور ابلاغ شده ضمن تشکر ویژه از خانم دکتر وحید دستجردی و جناب اقای محمد رضا رحیمی باید پرسید آیا مساله ای در حد جواز یا عدم جواز قلیان که البته با گذری ساده به قهوه خانه های جنوب تهران به راحتی می توان ضریب نفود اعمال ان را نیز در یافت! جای ورود نهاد های عالی کشور در حد دیوان عالی عدالت اداری است تا حکم آن توسط هیات دولت نقض گردد و سپس منتظر واکنش بعدی از سوی قوه قضائیه باشیم؟!!!

ایا قوای سه گانه کشور مسئولیت های خطیر و واجب تری برای رسیدگی در عرصه فرهنگ ندارند و یا قدرت خلاقیت و نوآوری و عملکرد ایجابی اینقدر در کشور ما پایین امده که بجای معرفی یک جایگزین و یا ایجاد اماکن تفریحی جذاب تری نسبت به محل های عرضه قلیان در این چند سال کشاکش ممنوعیت و آزاد سازی قلیان دست اخر باید در مصوبه هیات دولت آنهم به پیشنهاد وزارت بهداشت رسما استعمال عمومی قلیان آزاد سازی شود.

 

استدال قوه قضاییه و دولت هردو از لحاظ هایی درست و همزمان از نگاهی دیگر غلط هستند هم در فضای محدود تفریحات سالم برای جوانان حذف یک تفریح بسیار فراگیر می تواند مضراتی گسترده داشته باشد و هم قلیان به عنوان یک تفریح دارای مضرات شدید بهداشتی از موارد ضرر رساندن فرد به خود است اما آیا هر دوی نهاد های قضایی و اجرایی کشور از جایگاه حاکمیتی خود به عنوان بخشی از نظام اسلامی تلاشی هم در ایجاد جایگزینهایی برای قلیان نموده اندو اگر این دو نهاد تنها وظیفه ممنوع یا آزاد سازی را دارند وظیفه خطیر الگو سازی و ایجاد تفریحات سالم بر عهده کیست؟

 

چرا باید پس از گذشت سه دهه از انقلاب اسلامی جوان ایرانی آنقدر در انتخاب نوع و مکان تفریح خود از بین انتخاب های محدود و انگشت شمار پیش رو عاجز باشد؛ که پس از ممنوعیت قلیان نیز کاهشی در آمار واردات و مصرف آن در کشور دیده نشود؟

تا جایی که یک نماینده مجلس با اشاره به قدمت 500 ساله قلیان از اقدامات گذشته دولت در ممنوع سازی و سپس آزاد سازی آن انتقاد کرده و بر حفظ این هویت تاریخی!!! بدون دخالتهای دولتی تاکید نماید.

 

 

 

قفل قلیان شکست!

 

 

پیشینه قلیان؛ در قلیان هم نوآوری نکرده ایم!

 

ابداع قلیان را مورخان به ایرانیان نسبت می دهند و اگرچه این روز ها در تمام جهان کاربرد دارد در بیشتر کشور ها به همین نام ایرانی اش خوانده می شود.

 

بنا بر دانشنامه ایرانیکا، تاریخ دقیق اولین استفاده از قلیان در ایران مشخص نیست. با این حال بنا به نوشته سیریل الگود «اولین بار ابوالفتح گیلانی (متوفی ۱۵۸۸) پزشک ایرانی دربار اکبر اول، سلطان مغول هند بود که دود تنباکو را از یک ظرف آب عبور داد تا آن را خالص‌تر و سرد نماید و از این طریق قلیان که در شبه قاره به حقّه معروف است را ابداع نمود.» در عین حال یک رباعی از اهلی شیرازی (متوفی ۱۵۳۵) به استفاده از قلیان اشاره می‌نماید و از اینرو پیشینه استفاده از قلیان را می‌توان به حداقل به دوران شاه طهماسب یکم صفوی بازگرداند و روایت ابوالفتح گیلانی را می‌توان شاهدی بر معرفی قلیان، که در ایران مورد استفاده بوده‌است، در شبه قاره هند دانست.

 

اما کشور های دیگر ابداعاتی هم در مورد شکل و ساخت قلیان کرده اند و ما طبق معمول در نوآوری در این بداع ملی خود نیز پیش قراول نبوده ایم.

 

 

 

قلیان هندی

 

 

 

قلیان مصری

 

 

 

 

و اخرین نوآوری را هم مثل همیشه چینی ها کرده اند این قلیان USB دار نیازی به ذغال ندارد و با حرارتی که از اتصال USB به آداپتور  ایجاد می شود کار می کند!!